دوپینگ ارتباطی

دوست بودن و فامیل بودن دو چیز است، با مرزهایی روشن که ممکن است به هم نزدیک شوند اما به هم نمی‌ریزند. شاهد مثالش هم جمله رایج «من پیش از اینکه مادر دخترم باشم دوست او هستم»! واقعیت این است که فامیل مثل شناسنامه آدم است، اگر مدت‌ها تهِ کشو باشد یا جایی که دقیقا نمی‌دانی کجاست باز مطمئنی که هست، مال توست و هیچ‌کس نمی‌تواند آن را از تو بگیرد. تو شناسنامه‌ات را می‌شناسی و او تو را به همه می‌شناساند. اصلا خاصیتش همین است ولی دوست این شکلی نیست.

هرچقدر هم که دوست، دوست جانی باشد شناسنامه آدم نمی‌شود. در عوض انتخاب دوست دست خود آدم است، برعکسِ فامیل که تو هیچ نقشی در انتخابش نداری.- منهای اقوام سببی که پیوندشان در گرو انتخاب یک نفر است فقط!- می‌توانی با هرکسی که بخواهی دوست شوی، به او نزدیک شوی و بعضی از حرف‌هایت را به او بگویی. بعضی از حرف‌ها یعنی اینکه حرف‌های دوستانه که با حرف‌های فامیلی فرق می‌کند، علتش هم برمی‌گردد به تفاوت مرزهای این دو وضعیت که آنها را به شدت از هم جدا می‌کند.

با این وجود همه ما بعضی وقت‌ها سعی می‌کنیم مرزهای این دو وضعیت را به هم نزدیک کنیم، یعنی می‌خواهیم به عواطف و ارتباطات‌مان عمق بیشتری ببخشیم. با فامیل‌مان دوستانه برخورد کنیم و به دوست‌مان مانند برادر یا خواهر محبت کنیم. خب در این صورت چه اتفاقی می افتد؟ در این صورت همه آن فامیل‌هایی که ممکن است سال تا سال سراغی ازشان نگیریم برایمان پر رنگ می‌شوند و نگرانی فامیلی که معتقدیم نتیجه ارتباط خونی است به روابط دوستانه‌مان سرایت می‌کند که از قضا اتفاق خوبی هم هست.

حال اگر شبکه‌های اجتماعی مجازی که عجیب‌ترین وسایل ارتباطی حال حاضرند را به این وضعیت اضافه کنیم چه اتفاقی می افتد؟ فالوئرهای ما نه دوستند و نه فامیل. با ورود به شبکه های اجتماعی مرز جدیدی که قابل قیاس با آن دو نیست شکل می‌گیرد که در نتیجه آن مثلث دوست- فامیل- فالوئر در زندگی ما به وجود می‌آید. در این شرایط به یک دوپینگ ارتباطی دست زده‌ایم که به طور شگفت‌آوری، گستره ارتباطی‌مان را دستخوش تغییر می‌کند. در نتیجه این دوپینگ همه آنهایی که از ما دورند به ما نزدیک می‌شوند و آنهایی که به ما نزدیکند از ما دور و مرزها به هم می‌ریزد.

دوست، فامیل، فالوئر! دوپینگ ارتباطی ما در یک تست انسانی رو می‌شود و مرزهای به هم ریخته شده نمایان می‌شوند. به گمانم بد و خوب این وضعیت را دیدگاه شخصی هرکس تعیین می‌کند ولی سوال اینجاست که مرزهای این مثلث چه شکلی است؟!

در همشهری جوان